A VİTAMİNİ:
Balık yağı, tereyağı, yumurta, süt ve benzeri maddelerle birlikte ıspanak, mercimek, havuç, mısır, yeşil salata gibi sebzelerde A vitamini bulunur.
Ana maddesi karotindir ve ışıkta bozulur. Günlük A vitamini ihtiyacı büyüklerde 5000 IU, çocuklarda ise 2000-4000 IU’dur. Gebelik durumlarında bu ihtiyaç artar.
A vitamini, deri ve mukozayı koruyucu bir etkiye sahiptir. A vitamini eksikliğinde (A vitaminozu) epitelde bir büzülme, kuruma ve sertleşme görülür. Enfeksiyona karşı duyarlılık artar. Tükürük miktarında azalma ve ağızda kuruluk nedeniyle mukozada ve dilde çatlaklar meydana gelebilir.
Diş etlerinde hiperkeratinizasyon gözlemlenir.
A vitamini eksikliğinde solunum, sindirim, sinir ve ürogenital sistemde de değişiklikler söz konusudur.
A vitamini eksikliğinde göz yuvarlağında ve görme fonksiyonlarında da önemli değişiklikler meydana gelir. Kseroftalmi, keratomalazi ve gecekörlüğü gibi belirtiler ortaya çıkar.
A vitamini hiperavitaminozunda ise insanlarda ne gibi belirtiler olduğu kesin olarak bilinmemektedir. A vitamini içeren fazla gıdaların alınmasıyla “xanthosis” denilen deride lokal sarılıkların meydana geldiği görülmüştür. Havuç ve mısır gibi bol vitamin içeren maddelerin kesilmesiyle bu tip oluşumlar geçmektedir. Sıçanlar üzerinde yapılan araştırmalarda ise karaciğerde yağlanma, ishal, zayıflama, tüylerin sararması ve temporomandibular eklemde deformasyonların meydana geldiği bildirilmiştir.